EL YAPIMI ERİŞTE
ERİŞTE NEDİR? KISACA
Erişte ya da kesme (Kazakça: кеспе; Azerice: Əriştə; Farsça: رشته; Türkçe: erişte); un, yumurta, yağ ve tuz karışımı olan hamurun, kibrit çöpü ebatlarında bir makarna türüdür denilebilir.
"ERİŞTE"NİN 4 BİN YILLIK HİKAYESİ!
Tüm dünyada Çin yemeği denilince akla ilk gelen "la mien" (uzayan hamur), dünyanın büyük metropollerindeki Çin mahallerinden Çin’in ara sokaklarına kadar en gözde yemeklerden.
Yüzlerce çeşit ve usulle pişirilen "la mien"in ilk bulgularına Çin’in kuzeybatısında bugünkü Çinghay eyaletinin Lacia bölgesinde rastlandı. 4 bin yaşındaki "la mien" kalıntılarına ulaşılmasının ardından "uzayan hamurun" tarihini araştıran uzmanlar, bu ünlü yemeğin ilk örneklerinin tilki kuyruğu darısı ve süpürge tohumundan yapıldığını savunuyor.
ÇİN "FAST FOOD"U
Geçmişte neden yapılırsa yapılsın modern çağın "fast food" kültürüne de ayak uyduran ve Çin "fast food"u olarak da nitelendirilen "la mien", her eyaletin kendine kendi has usulleriyle hazırlanıp servis ediliyor. Bunların en yaygın ve bilineni ise Çinli Müslümanların (Hui milliyeti) hazırladığı usul.
Çinli Müslümanların ülkenin her yanında küçük dükkanlarda işlettiği ve kendi zincirlerini oluşturduğu "Lancou Lamien" dükkanları, ülke genelinde en bilinen ve en tercih edilen "la mien"i yapıyor. Bunun en büyük nedeni, tarihten beri Çinli Müslümanların "la mien" pişirmedeki ustalıkları ve kendilerine has baharatlar kullanmaları.
Et suyuyla hazırlanmış bir çorbada haşlandıktan sonra ayrı kazanda devamlı kaynayan baharatlı bir çorbanın içinde servis edilen "la mien", içine atılan taze baharatlar ve soslarla bambaşka bir lezzete bürünüyor.
Ülke genelinde yaygın olan "Lancou Lamien" zincirlerinin en büyük özelliklerinden biri de yemekte kullanılan birçok malzemeyi adını aldığı Gansu eyaletinin başkenti Lancou’dan getirmesi.
"BATI, MAKARNAYI İPEK YOLU SAYESİNDE TANIDI"
Çin kültürü başta olmak üzere Çin mutfağı üzerine çalışmalar yapan birçok bilim adamı, makarnayı Batı’ya tanıtan ve meşhur eden Marko Polo’nun, büyük Asya seyahatinin ardından "la mien"i Batı’ya götürdüğünü ve yemeğin adının pasta, makarna, erişte ya da "noodle" olduğunu savunuyor.
Yapılan araştırmalar ve 4 bin yıllık "la mien" bulgularına rastlanması da bu tezi kanıtlar nitelikte. Ancak dünyaca ünlü Sinologlardan Anthony Garnaud, kendi ifadeleriyle "Marko Polo’nun ’la mien’i Asya’dan Avrupa’ya taşıdığını" savunmakla beraber, kesin tarihi deliller bulunmadığını ekliyor.
Dr. Garnaud, eriştenin Batı’ya geçişini sadece Marko Polo’ya bağlamanın yanlış olacağını, zira İpek Yolu başta olmak üzere, ticaret yolları ve Orta Asya’daki Türki milletlerin de bunda etkisi olduğu savunuyor.
"La mien"in yapılır yapılmaz pişirilmesinin yanı sıra kurutulduktan sonra uzun süre saklanabileceğini makalelerinde belirten Garnaud, bunun özellikle eski göçebe kültürlerinde en uygun ve saklanabilen bir gıda türü olduğunu kaydediyor. Eriştenin ülke içinde ve dışındaki yayılışı da Garnaud’un bu tezini doğrular nitelikte. Zira Çin’de en iyi eriştenin yapıldığı bölgeler, genellikle İpek yolu güzergahında bulunuyor.
Bölge değiştirdikçe benzer isimler ve farklı lezzetler eklenen yemek, yaygın Çincede "lamien" olarak anılırken, Uygurcaya ve Kırgızcaya "lağman" olarak geçmiş.
Kıta Çin’de çorba içinde et suyuyla servis edilen yemek, kuzeybatı bölgelerine gidildikçe eti daha yoğun bir makarna şeklinde sunuluyor. Ülke genelinde sokaklardan, süpermarketlerden en kolay ve ucuza alınabilen "la mien"in yapılışı da görsel bir zevk veriyor. "La mien" ustalarının hazırladıkları hamuru artistik figürlerle saniyeler içinde ince, tel tel yapması ve haşlayıp servis etmesi birkaç dakika alıyor.
KREMALI ERİŞTE
Malzemeler: 250 gram yassı erişte, 1 yemek kaşığı tereyağı, 1 yemek kaşığı ayçiçek yağı, 1/2 çay kaşığı tuz
Kremalı, peynirli sos için: 1 tatlı kaşığı tereyağı, 1 tatlı kaşığı ayçiçek yağı, 1 diş sarımsak, 1/2 su bardağı şekersiz çiğ krema, 1 su bardağı rendelenmiş kaşar peyniri, 1/4 çay kaşığı rendelenmiş muskat cevizi, 1/4 çay kaşığı tuz, 1/4 çay kaşığı karabiber
Yapılışı: Tereyağı ve ayçiçek yağını geniş tabanlı bir tencerede kızdırın. Yassı erişteleri katıp kısık ateşte kısa bir süre kavurun. Eriştelerin üzerini hafif geçecek kadar sıcak su ve tuz ekleyip kısık ateşte, kapağı kapalı tencerede yumuşayana kadar pişirin. Suyunu çeken erişteleri tel tel olması için dinlendirin. Kremalı, peynirli sos için; sarımsağı küçük küpler halinde doğrayın. Tereyağı ve ayçiçek yağını küçük bir sos tenceresinde kızdırın. Sarımsakları atıp bir kez karıştırın. Çiğ krema, hardal, rendelenmiş kaşar peyniri, muskat cevizi, tuz ve karabiber ilavesiyle kısık ateşte 2 dakika kadar pişirin. Servis tabağına aldığınız erişte üzerine hazırladığınız sosu sıcağı sıcağına gezdirip arzuya göre ince kıyılmış maydanoz ve peynir ilavesiyle sevdiklerinizle paylaşın.
Not: Bu yazı,kremalı erişte tarifi, kremalı erişte nasıl yapılır, eriştenib tarihçesi, erişte nedir kısaca, eriştenin faydaları, doğal beslenme, doğal ürünler, erişte hangi yörenin ile ilgilidir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder